Als u vast heeft gezeten in een strafzaak en de zaak is geëindigd zonder straf of maatregel, dan kunt u recht op schadevergoeding op basis van artikel 89 SV Wetboek van Strafvordering (Sv). Zonder straf of maatregel betekent dat de zaak is geseponeerd door officier van justitie, dat u vrijgesproken bent door de rechter of ontslagen van rechtsvervolging. Ook mag de rechter u geen maatregel zoals plaatsing in een psychiatrische inrichting hebben opgelegd.
Om in aanmerking te komen voor een schadevergoeding wordt ook gekeken naar de manier waarop de verdachte zich in de procedure heeft gedragen –de proceshouding-. Heeft hij meteen een verklaring afgelegd, was die verklaring ontkennend en is die houding van invloed geweest op het blijven vastzitten?
Hoe dat beoordeeld wordt blijkt bijvoorbeeld uit deze uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (zittings-plaats Leeuwarden) 17 oktober 2018, nr. 993.18:
De proceshouding van verzoeker in de onderhavige zaak heeft er niet aan bijgedragen dat de voorlopige hechtenis van verzoeker heeft voortgeduurd. Ook indien verzoeker in een eerder stadium zijn (ontkennende) verklaring zou hebben afgelegd, zou dat niet hebben geleid tot het (eerder) beëindigen van de voorlopige hechtenis. Gelet daarop zijn er gronden aanwezig om een vergoeding toe te kennen voor de geleden immateriële schade.
Het verzoek tot schadevergoeding moet binnen drie maanden na beëindiging van de zaak (dat betekent in beginsel dat de zaak definitief afgerond is). Het verzoek moet door de persoon zelf worden ondertekend.
De vergoeding die wordt gegeven, is op grond van vastgestelde bedragen:
| a. Verblijf in een politiecel | € 105,– |
| b. Verblijf in een huis van bewaring | € 80,– |
| c. Verblijf in een huis van bewaring in beperkingen of in een extra beveiligde inrichting (EBI) |
€ 80,– + € 25,– |
Voor minderjarigen geldt eigenlijk hetzelfde:
| a. Verblijf in een politiecel | € 105,– |
| b. Verblijf in een JJI (justitiële jeugdinrichting) | € 80,– |
| c. Verblijf in een JJI in beperkingen of in een extra beveiligde inrichting (EBI) | € 80,– + € 25,– |
Deze bedragen zijn per dag.
De vastgestelde bedragen gaan uit van compensatie voor de ten onrechte ondergane detentie, maar ook voor verlies van inkomsten en andere geleden schade(s). Als de zaak zich daarvoor leent of heel bijzonder is geweest, kan het zo zijn dat de bedragen hoger uitvallen. Aan de andere kant, kan het ook zo zijn dat de rechter het bedrag matigt, dus lager laat uitvallen bijvoorbeeld op grond van omstandigheden veroorzaakt door de verzoeker zelf.
Indien advocaatkosten heeft gemaakt, kunt ook om vergoeding daarvan vragen. Dat is gebaseerd op artikel 591a Sv. Heeft u bijvoorbeeld een rapportage op eigen kosten laten opmaken bijvoorbeeld om onder voorwaarden vrijgelaten te worden of een eigen deskundigenrapport en deze rapportage heeft bijgedragen aan het (eind)resultaat in de zaak, dan kunt u om vergoeding van deze kosten vragen op grond van artikel 591 Sv.
Ook deze verzoeken moeten binnen drie maanden na beëindiging van de zaak worden ingediend.
Ontdek waarom we de beste strafrechtadvocaten van Utrecht zijn.
